Tworzywa biodegradowalne - co to znaczy?

Zastanawiasz się - w jakim stopniu ekologiczne torby, rzeczywiście są przyjazne naszej planecie? Termin 'biodegradowalne' dokładnie oznacza materiały, które ulegają rozkładowi pod wpływem działania mikroorganizmów, nie pozostawiając szkodliwych substancji, co pozwala łatwo rozpoznać produkty faktycznie spełniające te kryteria. Czym różnią się tworzywa biodegradowalne od tworzyw sztucznych i jak wybrać takie, które nie będą zaśmiecać środowiska naturalnego? Czy warto wybierać opakowania biodegradowalne?

Te dylematy są nam znane, dlatego w poniższym artykule tłumaczymy, jak rozróżniać takie materiały, a także co oznacza sam termin "biodegradowalność".

Biodegradowalne - co to znaczy?

Termin „biodegradowalne” odnosi się do materiałów, które pod wpływem działania mikroorganizmów, takich jak bakterie, grzyby czy pierwotniaki, ulegają naturalnemu rozkładowi. Oznacza to, że produkty biodegradowalne rozkładają się na proste związki chemiczne, takie jak dwutlenek węgla, woda i biomasa, bez pozostawiania szkodliwych substancji w środowisku naturalnym. Proces ten jest kluczowym elementem w ograniczaniu ilości odpadów, które zalegają na wysypiskach i zanieczyszczają środowisko. W praktyce biodegradacja może przebiegać w różnych warunkach – tlenowych (biodegradacja tlenowa) lub beztlenowych (biodegradacja beztlenowa).

W warunkach kontrolowanych, takich jak kompostownie przemysłowe, proces ten jest znacznie szybszy i bardziej efektywny. Produkty biodegradowalne często wykonane są z naturalnych surowców, takich jak skrobia kukurydziana, celuloza czy bawełna, które ulegają rozkładowi w krótszym czasie niż tradycyjne tworzywa sztuczne. Warto pamiętać, że nie wszystkie materiały oznaczone jako biodegradowalne rozkładają się równie szybko. Czas rozkładu zależy od rodzaju materiału oraz warunków środowiskowych, takich jak temperatura, wilgotność czy obecność mikroorganizmów. Ponadto, aby proces biodegradacji był skuteczny, produkty powinny trafiać do odpowiednich pojemników na odpady bio i być poddawane recyklingowi lub kompostowaniu.

Opakowania biodegradowalne - czym się cechują?

Opakowania biodegradowalne to takie, które dzięki swojemu składowi mogą się rozłożyć w środowisku, a przy tym nie wydalają szkodliwych substancji w procesie rozkładania. Co ciekawe nie tylko naturalne materiały są w stanie się rozłożyć. Niektóre sztuczne tworzywa również ulegają rozkładowi, jednak różni się to znacznie czasowo.

Czym cechują się biodegradowalne opakowania? Są one przede wszystkim wykonane z surowców organicznych. Do takich właśnie należą: celuloza, banany, rośliny strączkowe czy też np. bawełna, do której przejdziemy w dalszej części artykułu. Takie tworzywa, można podzielić na dwa rodzaje:

• opakowania biodegradowalne,

• kompostowalne opakowania.

Poznaj również znaki recyklingu, a także dowiedz się, jakie właściwości ma bawełna z recyklingu.

Jaka jest różnica między kompostowalnymi a biodegradowalnymi?

Kompostowalność to specyficzny rodzaj biodegradacji, który zachodzi w ściśle określonych warunkach, takich jak temperatura, wilgotność oraz obecność mikroorganizmów. Produkty kompostowalne rozkładają się na naturalny kompost, czyli nawóz organiczny, w stosunkowo krótkim czasie, nie pozostawiając żadnych toksycznych pozostałości. W praktyce oznacza to, że opakowania kompostowalne można wrzucać do specjalnych pojemników na bioodpady, a następnie trafiają one do profesjonalnych kompostowni przemysłowych.

Z kolei materiały biodegradowalne to szersza kategoria, obejmująca wszystkie produkty, które ulegają rozkładowi pod wpływem mikroorganizmów, ale niekoniecznie w tak krótkim czasie lub w tak kontrolowanych warunkach jak materiały kompostowalne. Biodegradacja może zachodzić zarówno w środowisku naturalnym, jak i w warunkach beztlenowych lub tlenowych, jednak tempo tego procesu jest różne i zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj surowca, struktura materiału czy warunki otoczenia. Warto zauważyć, że niektóre produkty oznaczone jako biodegradowalne mogą wymagać specjalistycznych warunków do pełnego rozkładu, które nie zawsze są dostępne w domowych warunkach czy na zwykłych wysypiskach śmieci. Dlatego ważne jest, aby odpowiednio segregować odpady i korzystać z dedykowanych systemów utylizacji, co pozwala na efektywną i ekologiczną utylizację tych materiałów.

Biodegradacja i tworzywa biodegradowalne

Jak już wspominaliśmy wyżej, biodegradacja jest możliwa, najczęściej wtedy, gdy są one wykonane z naturalnych surowców. Po wyrzuceniu ich, czyli przy zetknięciu się z przyrodą, przekształcają się najpierw w tak zwaną formę biomasy. Następnie stopniowo rozkładają się na poszczególne składniki, które przenikają do ziemi.

Od surowca uzależnione jest, jak długo tworzywo będzie się rozkładać. Ten proces, biorąc pod uwagę, że opakowania biodegradowalne zrobione są z różnych surowców, może przebiegać kilka miesięcy, a nawet lat. Stąd termin "produkt biodegradowalny" w przypadku opakowań, które rozkładają się długo, może być nieco kontrowersyjny. Na proces rozkładu i jego szybkość wpływ mają jego właściwości - struktura, kształt, etc.

Zobacz również artykuł: Jak dbać o ziemię? Sprawdź sposoby na ochronę środowiska.

Tworzywa ulegające kompostowaniu

Pod względem ekologicznym, tworzywa kompostowalne dużo szybciej znikają ze środowiska. Jak to się dzieje? Opakowania z tworzyw kompostowalnych po wyrzuceniu przekształcają się po prostu w kompost, czyli nawóz organiczny. Co wyróżnia ten proces, to prędkość rozkładu odpadów - jest on z pewnością dużo szybszy, nie pozostawia też żadnych fizycznych śladów, ani substancji toksycznych. Dlatego rzeczywiście, opakowania kompostowalne są bardziej ekologiczne, jednak nie wszystkie produkty mogą być zrobione z takich tworzyw, które na to pozwalają.

Co do kompostowalnych opakowań, musi zostać spełniona norma PN-EN 134332. Określa ona, że dla materiałów kompostowalnych wymagane jest rozłożenie w 90% po upłynięciu pół roku od początku kompostowania.

Tworzywa biodegradowalne - zalety

Tworzywa biodegradowalne zyskują coraz większą popularność wśród konsumentów, którzy szukają ekologicznych rozwiązań na co dzień. Warto podkreślić, że tworzywa biodegradowalne są produkowane z naturalnych surowców, takich jak skrobia kukurydziana, celuloza czy inne biopolimery. Dzięki temu są przyjazne środowisku i nie wprowadzają do niego szkodliwych substancji.

Dodatkowo, wiele z tych materiałów można kompostować, co pozwala na uzyskanie naturalnego nawozu, który wspiera wzrost roślin i zamyka obieg materii w przyrodzie. Tworzywa biodegradowalne świetnie sprawdzają się jako opakowania do żywności, worki na śmieci bio czy inne produkty codziennego użytku, które po zużyciu mogą wrócić do środowiska w bezpieczny sposób. Dzięki temu konsumenci mają realny wpływ na ograniczenie ilości odpadów i wybierają rozwiązania, które są zgodne z troską o środowisko naturalne.

Czy biodegradacja bawełny to proces ekologiczny?

Biodegradacja może wywoływać kontrowersje. Jednak wszystko zależy od tego, jaki materiał będzie poddany temu procesowi. Rzeczywiście, są tworzywa, które niekoniecznie szybko rozłożą się w procesie biodegradacji, jednak biodegradację organicznych surowców można zaliczyć do tych nieszkodliwych dla środowiska i przebiegających względnie szybko.

W naszej ofercie znajdą Państwo produkty, m.in. torby bawełniane czy woreczki na biżuterię, które wykonane są w 100% z biodegradowalnych materiałów, czyli z naturalnej bawełny niebarwionej i surowej lub z barwionej. W tym przypadku tkanina bawełniana rozpada się stopniowo na coraz mniejsze cząsteczki, które mogą zostać spożyte przez mikroorganizmy. Dzięki temu m.in. torby materiałowe rozkładają się w sposób, który nie wpływa szkodliwie na środowisko - jest neutralny.

Ustaliliśmy już, że biodegradacja może przebiegać w innym tempie dla różnych materiałów. Czym więc wyróżnia się biodegradacja bawełny? Z powodu, że bawełna jest surowcem organicznym, pochodzenia naturalnego - rozkłada się w szybkim tempie, zwłaszcza w porównaniu ze sztucznymi tworzywami. Badania pokazują, że bawełna umieszczona w ziemi, już po około 250 dniach ulega 76% rozkładowi. Co ważne, w późniejszym czasie również ulega dalszej degradacji, nie zatrzymuje się na pewnym etapie.

Biorąc pod uwagę fakt, że np. plastik i jego proces biodegradacji trwa od 100 do 1000 lat, metalu od 10 do 200 lat, bawełna rzeczywiście rozkłada się nieporównywalnie szybko. Innymi słowy, jej biodegradowalność, rzeczywiście jest ekologiczna. Zwłaszcza że dzięki pochodzeniu od naturalnych składników, nie wytwarza toksyn, które mogłyby się przedostać do gleby. W porównaniu - włókna syntetyczne, takie jak poliester, ulegają biodegradacji znacznie wolniej niż bawełna.

Bawełna ekologiczna - certyfikat GOTS

Bardzo istotne jest, by bawełna, której używamy do tworzenia Państwa projektów np. takich jak maseczki czy koszulki, pochodziła z zaufanego źródła. Właśnie o tym stanowi uzyskany przez nas certyfikat GOTS, który jest wiodącym na świecie standardem przetwarzania tekstyliów, w przypadku włókien organicznych.

Ten certyfikat stanowi o spełnieniu wymaganych kryteriów środowiskowych. Muszą być one spełnione na każdym etapie łańcuchu produkcji tekstyliów organicznych. Do zasad tych należy między innymi zakaz używania w uprawie bawełny organicznej toksycznych środków chemicznych, które szkodzą poprzez niszczenie gleby i środowiska naturalnego.

Do wyprodukowania tekstyliów nie jest dozwolone stosowanie PVC, czyli polichlorku winylu, niklu ani chromu. Natomiast na przestrzeni całego łańcucha produkcji musi być prowadzona zrównoważona gospodarka wodna, co również jest bardzo ważne. Kolejnym istotnym aspektem tego certyfikatu jest stosowanie się do zasad uczciwej praktyki pracy, czyli m.in. pracownicy są zatrudniani dobrowolnie, mogą jednoczyć się w związki zawodowe, warunki pracy są czyste i bezpieczne i zachowana jest etyka pracy.

Wyroby, które są opatrzone znaczkiem GOTS Organic muszą zawierać minimum 95% certyfikowanego włókna organicznego. Natomiast oznaczenie produktu jako GOTS Made with Organic musi spełniać normę minimum 70% certyfikowanego włókna organicznego. To drugie oznaczenie wykorzystuje się głównie w przypadku strojów sportowych.

Ze względów tych wymagań, producenci nie mogą używać wielu produktów czy sprzętów, które mimo szybszego działania, są szkodliwe dla środowiska. Dlatego produkty z certyfikatem GOTS mogą kosztować nieco więcej, by w procesie produkcji były przyjazne środowisku.